Zgodnie z panującym trendem pełnej digitalizacji procesów w obszarze finansów i księgowości, KSeF (czyli Krajowy System e-Faktur) staje się stopniowo obowiązkowym elementem w relacjach między przedsiębiorcami a administracją skarbową. Jednym z nurtujących wielu podatników zagadnień jest pytanie, czy w KSeF można wystawiać noty korygujące. W tradycyjnym modelu obrotu papierowego oraz w elektronicznym fakturowaniu stosowanym dotychczas, noty korygujące są często używane do wprowadzania zmian w danych formalnych faktury (m.in. w danych kontrahenta, NIP, adres siedziby). Czy i w jaki sposób będzie można je wystawiać w centralnym systemie e-Faktur?
W poniższym artykule zgłębiamy temat not korygujących w kontekście nowego reżimu KSeF. Wyjaśniamy podstawy prawne, rozróżniamy noty korygujące i faktury korygujące oraz omawiamy przyszłe zasady postępowania dla przedsiębiorców, których czeka wdrożenie obowiązkowego systemu e-Faktur.
KSeF w skrócie – kontekst i najważniejsze założenia
Krajowy System e-Faktur to centralna platforma, której wdrożenie ma umożliwić wystawianie, odbieranie i archiwizowanie faktur w jednolitym, ustrukturyzowanym formacie (opartym na schemacie XML). Dzięki temu rozwiązaniu Ministerstwo Finansów dąży do:
- przyspieszenia weryfikacji rozliczeń podatkowych,
- ograniczenia nieprawidłowości w fakturowaniu i wyłudzeniach podatku VAT,
- usprawnienia obiegu dokumentów między kontrahentami i administracją skarbową,
- zmniejszenia kosztów obsługi papierowej i elektronicznej faktury rozproszonej.
Pierwotnie zakładano, że KSeF będzie obowiązkowy już od 1 lipca 2024 r., jednak nowelizacja ustawy z dnia 9 maja 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 852) przesunęła ten termin na rok 2026, wprowadzając dwa główne etapy:
- 1 lutego 2026 r. – obowiązek dla firm z obrotami przekraczającymi 200 mln zł w 2025 r.,
- 1 kwietnia 2026 r. – dla pozostałych przedsiębiorców.
W międzyczasie trwają prace nad przepisami wykonawczymi i tzw. II etapem legislacji, w których pojawiają się też zagadnienia związane z dokumentami korygującymi, w tym notami.
Rola not korygujących w polskim systemie podatkowym
Nota korygująca to dokument, który służy do skorygowania błędów formalnych na fakturze otrzymanej od kontrahenta. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT i związanymi z nią aktami wykonawczymi, za pośrednictwem not korygujących można poprawić m.in.:
- błędne dane nabywcy (np. nazwę, adres, NIP),
- błędny numer faktury,
- niewłaściwą datę sprzedaży (o ile nie wpływa to na istotę transakcji czy kwotę podatku).
Co ważne, nota korygująca nie służy do zmiany kluczowych elementów faktury, takich jak kwota podatku, stawka VAT czy wartość netto/brutto. W sytuacjach, gdy konieczne jest obniżenie lub podwyższenie podstawy opodatkowania bądź zmiana stawki VAT, należy wystawić fakturę korygującą. Z perspektywy podatnika kluczowe jest więc rozróżnienie rodzaju dokumentu, który jest potrzebny do poprawy zaistniałego błędu.
Nota korygująca, a faktura korygująca – kluczowe różnice
Żeby lepiej zrozumieć, co może zadziać się w systemie KSeF, warto przypomnieć sobie różnice między dwoma rodzajami dokumentów korygujących:
- Nota korygująca
- Może być wystawiona tylko przez nabywcę towaru/usługi.
- Służy do wprowadzania korekt formalnych, które nie wpływają na kwoty VAT, podstawę opodatkowania czy inne istotne wartości liczbowe na fakturze.
- Jej wystawienie wymaga akceptacji przez sprzedawcę (choć w praktyce często akceptacja bywa milcząca).
- Faktura korygująca
- Może być wystawiona tylko przez sprzedawcę (wystawcę pierwotnej faktury).
- Zmienia kluczowe elementy faktury, takie jak wartość sprzedaży, stawkę podatku czy kwotę podatku.
- Niezbędna w sytuacjach, gdy zachodzi zmiana ceny, rabat, zwrot towaru itd.
Z uwagi na te fundamentalne różnice, nota korygująca jest traktowana jako dokument „mniejszej wagi”, służący wyłącznie naprawie drobnych pomyłek. W kontekście e-Faktur kluczową kwestią staje się pytanie, czy system KSeF przewiduje – oprócz faktur korygujących – także osobną ścieżkę, format i strukturę dla not korygujących.
Podstawa prawna do wystawiania not korygujących w obrocie elektronicznym
Z perspektywy przepisów prawa podatkowego, noty korygujące w obrocie elektronicznym są jak najbardziej dopuszczalne, pod warunkiem zachowania:
- autentyczności pochodzenia,
- integralności treści,
- czytelności dokumentu.
Jednocześnie, zgodnie z obecnymi regulacjami, przepisy nie nakazują wystawiania not korygujących w formie elektronicznej ustrukturyzowanej (tj. według ściśle narzuconego schematu pliku XML, analogicznie jak w wypadku e-Faktur ustrukturyzowanych). W praktyce oznacza to, że jeśli w danym systemie księgowym firma ma możliwość wygenerowania noty w formacie PDF czy innej elektronicznej postaci, a kontrahent wyraził zgodę na przyjmowanie takiego dokumentu, to jest to akceptowalne.
Pytanie jednak brzmi, czy – i w jakim kształcie – noty korygujące zostaną uwzględnione w KSeF, który z założenia ma obsługiwać wymianę faktur i faktur korygujących.
Czy i jak wystawiać noty korygujące w KSeF? – możliwe scenariusze
Aktualnie obowiązujące przepisy wprost nie regulują kwestii not korygujących w KSeF. Pewne wskazówki można jednak wywnioskować z projektów rozporządzeń i z dotychczasowych komunikatów Ministerstwa Finansów:
- Scenariusz A: Oddzielna ścieżka dla not korygujących
Istnieje możliwość, że – podobnie jak w przypadku faktur korygujących – powstanie dedykowany typ dokumentu w strukturze XML, przeznaczony do korekt formalnych. Wówczas nabywca, chcąc poprawić błąd na fakturze, wystawi notę korygującą przez KSeF, a sprzedawca będzie mógł zaakceptować ją w systemie. - Scenariusz B: Brak osobnej funkcjonalności w KSeF
Inną opcją jest, że KSeF w ogóle nie będzie obsługiwał not korygujących, pozostawiając podatnikom możliwość wystawiania ich poza systemem (np. w e-mailu, PDF). W takich przypadkach korekty formalne nie będą rejestrowane w centralnej bazie. - Scenariusz mieszany
Możliwa jest sytuacja, w której Ministerstwo Finansów wprowadzi co prawda osobne pole w strukturze e-Faktury czy e-Faktury korygującej, które pozwoli na zmianę określonych danych, ale nie stworzy zupełnie nowego formatu typu „nota korygująca”.
Ostateczny kształt przepisów wykonawczych i praktyk w tym zakresie (tzw. II etap legislacji) nadal pozostaje w fazie konsultacji. Warto na bieżąco śledzić oficjalny portal KSeF i komunikaty Ministerstwa Finansów.
Ograniczenia i wątpliwości praktyczne dotyczące not korygujących w KSeF
Nawet jeśli KSeF uwzględni wystawianie not korygujących, mogą pojawić się pewne wyzwania:
- Potrzeba akceptacji przez sprzedawcę – notę korygującą inicjuje nabywca, ale w świetle przepisów konieczna jest akceptacja wystawcy pierwotnej faktury. W systemie typu KSeF trzeba byłoby więc wdrożyć mechanizm potwierdzania.
- Zakres poprawek – w obecnym modelu noty korygujące obejmują wyłącznie pola nie wpływające na kwoty podatku czy podstawę opodatkowania. W praktyce może pojawić się wątpliwość, gdzie kończy się korekta „formalna”, a zaczyna istotna zmiana danych (np. czy zmiana nazwy nabywcy z powodu przekształcenia spółki jest dopuszczalna notą korygującą?).
- Format pliku – jeśli Ministerstwo Finansów nie uwzględni osobnego formatu XML dla not korygujących, nabywca może czuć się zagubiony, nie wiedząc, czy i jak rejestrować korekty formalne w systemie.
Konsekwencje braku noty korygującej w systemie – co grozi przedsiębiorcom?
Jeżeli okaże się, że KSeF nie wspiera not korygujących bądź wspiera je jedynie w ograniczonym zakresie, firmy mogą:
- wystawiać noty korygujące w dotychczasowej formie (np. PDF, papier)
– co w pewnym stopniu osłabia główny cel cyfryzacji, jakim jest pełna przejrzystość i automatyzacja obiegu dokumentów. - stosować faktury korygujące do wszystkich rodzajów poprawek, nawet formalnych
– co może wprowadzać nieporozumienia podatkowe (zbyt dużo faktur korygujących za drobne pomyłki w danych). - ponosić ryzyko błędów w ewidencji VAT, jeśli pierwotna faktura w systemie KSeF zawiera błędne dane, a formalna korekta (nota) nie jest w nim odnotowana.
Należy pamiętać, że w warunkach obowiązkowej e-Faktury brak spójności między rzeczywistą dokumentacją sprzedaży a zapisem w centralnej bazie może prowadzić do sankcji administracyjnych, kar finansowych, czy w razie nasilenia wątpliwości – do częstszych kontroli skarbowych.
KSeF a harmonogram zmian i możliwe modyfikacje przepisów
Jak wspomniano na wstępie, KSeF będzie stopniowo wprowadzany:
- od 1 lutego 2026 r. – dla przedsiębiorstw o rocznych przychodach (razem z podatkiem) powyżej 200 mln zł (liczone w 2025 r.),
- od 1 kwietnia 2026 r. – dla pozostałych podatników.
Oznacza to, że w praktyce – w zależności od wielkości przedsiębiorstwa – wciąż mamy ponad rok do obowiązkowego wdrożenia systemu. W tym czasie mogą pojawić się regulacje uściślające zasady wystawiania not korygujących. Ministerstwo Finansów, słysząc głos doradców podatkowych, księgowych i przedsiębiorców, może opracować rozwiązanie przystające do realiów rynkowych i oczekiwań praktyków.
Nie można więc wykluczyć, że w ramach II etapu legislacji bądź kolejnych nowelizacji rozporządzeń wykonawczych pojawi się mechanizm lub dedykowana ścieżka w KSeF do obsługi not korygujących.
Najczęściej zadawane pytania
- Czy istnieje już oficjalna funkcjonalność „nota korygująca” w KSeF?
Na moment pisania niniejszego artykułu nie opublikowano oficjalnego formatu ustrukturyzowanego dotyczącego stricte not korygujących. Wciąż trwa dyskusja, czy i jak Ministerstwo Finansów wdroży taką opcję. - Czy mogę nadal wystawiać noty korygujące poza systemem, np. w pliku PDF?
Prawdopodobnie tak – w przypadku, gdy KSeF nie zapewni odpowiedniego modułu. Warto jednak pamiętać, że docelowa koncepcja cyfryzacji obiegu faktur zakłada, iż jak najwięcej operacji będzie się odbywać w obrębie jednego systemu. Może się więc okazać, że w przyszłości wystawianie not poza KSeF będzie mniej dogodnym rozwiązaniem. - Czy notą korygującą można poprawić kwotę VAT lub stawkę podatku?
Nie. Do tego służy wyłącznie faktura korygująca. Nota korygująca pozwala jedynie na sprostowanie błędów formalnych czy literówek bez wpływu na kwoty podatku. - Jakie sankcje grożą za niedostosowanie się do nowego systemu?
Po wejściu w życie obowiązkowego KSeF za niewłaściwe lub nieterminowe wystawianie dokumentów przewidziane są kary pieniężne. W skrajnym przypadku może dojść też do wydłużenia lub zintensyfikowania kontroli skarbowych. - Kiedy najpóźniej można liczyć na oficjalne wytyczne dotyczące not korygujących w KSeF?
Trudno podać jednoznaczną datę, jednak najpewniej nastąpi to przed wejściem w życie nowych obowiązków, czyli najpóźniej pod koniec 2025 r. w ramach aktów wykonawczych i komunikatów MF.
Podsumowanie
Choć o KSeF mówi się najczęściej w kontekście wystawiania faktur sprzedażowych i faktur korygujących, wiele firm nie mniej intensywnie korzysta z not korygujących w celu poprawiania drobnych nieścisłości czy błędów formalnych. Aktualnie, ustawodawca oraz Ministerstwo Finansów nie przedstawiły jednoznacznej recepty na to, jak i czy takie noty będą obsługiwane w systemie e-Faktur ustrukturyzowanych. Istnieje kilka możliwych scenariuszy – od osobnego modułu dla not, przez brak dedykowanej funkcji, aż po połączenie pewnych elementów noty korygującej z fakturą korygującą.
Dla przedsiębiorców oznacza to, że w trakcie przygotowań do wdrożenia KSeF (które nastąpi w 2026 r. w dwóch turach) powinni oni:
- Monitorować postępy legislacyjne i oficjalne komunikaty, aby nie przeoczyć ewentualnych zmian w strukturze XML lub rozporządzeniach wykonawczych.
- Pozostać elastycznym – w razie braku oficjalnego wsparcia dla not korygujących w KSeF można rozważyć zachowanie obecnego trybu ich wystawiania (np. w formacie PDF), jednak pamiętając o docelowej koncepcji pełnej cyfryzacji obiegu dokumentów.
- Konsultować się z ekspertami – doradcy podatkowi, biura rachunkowe czy producenci oprogramowania księgowego będą mieli najbardziej aktualną wiedzę, która pozwoli wypracować optymalne rozwiązania.
